Όταν χτυπάς την πόρτα ενός σπιτιού στην Κρήτη προβάλει ένα χαμογελαστό πρόσωπο που σου λέει: «Καλώς τον, βάλ’ του μια (τσικουδιά)». Η προσφορά της τσικουδιάς αποτελεί το προσκλητήριο για μια βαθύτερη προσέγγιση και επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων. Ειδικά αυτοί που συμμετέχουν στην τελετουργία παραγωγής του ποτού πετυχαίνουν ανώτερα επίπεδα συντροφικότητας.

 

Ο κρητικής καταγωγής φωτογράφος, Αντρέας Σμαραγδής, θεώρησε ότι όφειλε να παγιδεύσει τις παραπάνω τελετουργίες και συναισθήματα με τον φακό του. Οι ονειρικές εικόνες που παρήγαγε μάγεψαν Έλληνες και ξένους, καθώς και έγιναν αιτία να τιμηθεί διεθνώς, όχι μόνο ο ίδιος, αλλά και η χώρα μας. Τέσσερα χρόνια πηγαινοερχόταν στην Κρήτη μέχρι να ολοκληρώσει τη φωτογράφηση, αλλά δεν πήγε καθόλου χαμένος ο κόπος του, αφού το λεύκωμα που εξέδωσε με τον τίτλο «Τσικουδιά-Κρήτης Πνεύμα», των εκδόσεων Δοκιμάκη, απέσπασε το 3ο παγκόσμιο βραβείο στην κατηγορία Best Spirits Books στην έκθεση Gourmand World Cookbook Fair, που πραγματοποιήθηκε φέτος στο Παρίσι. Η σημασία της παραπάνω διάκρισης ενισχύεται από το γεγονός ότι στον διαγωνισμό συμμετείχαν 154 χώρες με περισσότερους από 6.000 τίτλους βιβλίων. Πριν λίγες βδομάδες έγινε η παρουσίαση του λευκώματος στον εξαιρετικό εκθεσιακό χώρο «Ελαιών-loft» στον Βοτανικό, η οποία συνοδεύτηκε και από εντυπωσιακή έκθεση φωτογραφίας.

 

Ζητήσαμε από τον Αντρέα Σμαραγδή να μας περιγράψει πώς προσέγγισε από φωτογραφική άποψη το θέμα και μας απάντησε: «Ήθελα να εικονογραφήσω τη μυσταγωγία του άμβυκα, του καζανιού της απόσταξης. Το μυστήριο απεδείχθη ότι δεν ήταν μέσα στο καζάνι, αλλά στους ανθρώπους που ήταν μαζεμένοι γύρω απ’ αυτό. Ήταν σαν μια ορχήστρα μουσικών, που κατευθύνονταν από έναν εξαιρετικό μαέστρο, τον καζανάρη. Δεν ήταν απαθείς οι άνθρωποι γύρω από το καζάνι, αλλά συμμετείχαν σε μια τελετουργία που κλιμακωνόταν σταδιακά. Στην αρχή ήπιαν δυο ποτηράκια για να λυθεί η γλώσσα τους και να απελευθερωθεί το μυαλό τους. Μόλις ξαλάφρωσαν έβγαλαν τον πραγματικό χαρακτήρα τους και άρχισαν να καταθέτουν την ψυχή τους. Το σκηνικό των γενειοφόρων ανδρών έμοιαζε με εκείνο του χορού της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, που μόλις διακρίνεται μέσα στο μισοσκόταδο. Για να γράψει η εικόνα, ενίσχυσα το υπάρχον φως, χωρίς να ξεφύγω από τις θεμελιώδεις χρωματικές αποχρώσεις του περιβάλλοντος χώρου. Το φως που πρόσθεσα ήταν ρεαλιστικό και δεν ενόχλησε κανέναν». Το καζάνεμα δεν μαγεύει μόνο τα μάτια, αλλά και την όσφρηση. Δεν είναι μόνο οι αιθέριοι ατμοί που υψώνονται από τον άμβυκα, αλλά και οι μυρωδιές από τις «οφτές» πατάτες που ψένουν οι καζανάρηδες στη χόβολη. Όλα αυτά δεν άνοιξαν την όρεξη του Αντρέα Σμαραγδή μόνο για φαγητό, αλλά και την επιθυμία του για περαιτέρω φωτογράφηση. Το κάθε τι στον χώρο του καζανέματος του κέντριζε το φωτογραφικό ενδιαφέρον, τα πλατιά χαμόγελα, τα ποτηράκια που λαμπύριζαν, τα αναμμένα κάρβουνα, τα πιατάκια με τις ελιές και τα παξιμάδια. Η Κρήτη είναι γι αυτόν ανεξάντλητη και ανεπανάληπτη από φωτογραφική άποψη. Έφυγε μικρός από εκεί και σε κάθε ταξίδι που ξαναγύριζε ήταν να σαν την έβλεπε για πρώτη φορά.

 

ΜΑΚΡΑ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Ο Αντρέας Σμαραγδής γεννήθηκε στις Γωνιές Ηρακλείου Κρήτης. Έχει διατελέσει καθηγητής φωτογραφίας στη σχολή ΑΚΤΟ και ιδρυτής της σχολής φωτογραφικών σπουδών Blow Up. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε 8 ατομικές και σε 12 ομαδικές εκθέσεις. Έχουν εκδοθεί 23 λευκώματα με φωτογραφίες του, 7 γαστρονομικού ενδιαφέροντος, 6 πολιτιστικά-ιστορικά, 4 για το Άγιο Όρος, 3 ταξιδιωτικά στην Ελλάδα, ένας οδηγός της Θράκης, μία έκδοση για τη Ρουμανία και μία για τη Συρία. Διατηρεί στην Αγία Παρασκευή την εταιρεία φωτογραφικών και κινηματογραφικών παραγωγών «Πλατώ».