«Αν ήξερα ότι θα είχε τόση κίνηση σήμερα το αεροδρόμιο, θα είχα κανονίσει να έλθετε μια άλλη μέρα στην Ιστανμπούλ. Λυπάμαι για την οχλαγωγία και την εικόνα που βλέπετε, δεν μπορώ να κάνω τίποτα για να την αλλάξω». Ο Τούρκος καθηγητής πανεπιστημίου, που περίμενε στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης μια αντιπροσωπεία Ελλήνων συναδέλφων του, ένοιωθε αμηχανία καθώς τους είδε στριμωγμένους ανάμεσα σε πλήθη μουσουλμάνων πιστών με άσπρες κελεμπίες, που επέστρεφαν από μεγάλο θρησκευτικό προσκύνημα στη Μέκκα. Όταν το κύμα των προσκυνητών ξεμύτισε στον χώρο αφίξεων του αεροδρομίου, αμέτρητα γυναικόπαιδα ξεχύθηκαν επάνω τους για να τους υποδεχτούν. Οι εικόνες για τους Έλληνες ήταν εξωτικές, αλλά για τον Τούρκο επιστήμονα πρόβαλαν μια εικόνα της χώρας του καθόλου συμβατή με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.

 

Η Τουρκία έχει δύο πρόσωπα, ένα δυτικότροπο παρόμοιο επιφανειακά με το ελληνικό, κι ένα ασιατικό που οι περισσότεροι Έλληνες αγνοούν, αν και παρουσιάζει μεγάλο πολιτιστικό και γεωπολιτικό ενδιαφέρον. Ανάμεσα στα πλήθη των υπερμοντέρνων γυναικών της Τουρκίας ζουν πολλές συμπατριώτισσές τους που φορούν μαντίλα. Το κεμαλικό κατεστημένο της χώρας, που υπερασπίζεται τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους, πολεμάει με πάθος τα σύμβολα του θρησκευτικού φανατισμού και έχει επιβάλλει παντού την ανάρτηση εικόνων του Κεμάλ Ατατούρκ. Η υπερπροβολή όμως ενός ηγέτη, που γεννήθηκε τον 18ο αιώνα και πέθανε πριν από 72 χρόνια, ακόμα και τόσο σημαντικού όπως ο Κεμάλ Ατατούρκ, δημιουργεί στους ξένους επισκέπτες της Τουρκίας συνειρμικούς φόβους ότι βρίσκονται σε μια χώρα που δεν διακρίνεται για τις δημοκρατικές επιδόσεις της. Επίσης δημιουργεί δυσφορία στους δυτικότροπους Τούρκους που δίνουν μεγάλη σημασία στις κρίσεις των ξένων για τη χώρα τους και χαίρονται πολύ όταν αυτές είναι ευνοϊκές. Οι Τούρκοι αν και έχουν επιτύχει υψηλή ανάπτυξη και εκμοντερνισμό τα τελευταία χρόνια, υπερτιμούν την επιβεβαίωση των «δυτικών». Τους φαίνεται παράξενο που στην Ελλάδα είναι συμπαθής ο θρησκευόμενος πρωθυπουργός Ερντογκάν, περισσότερο από τους προηγούμενους δυτικόφιλους και μοντέρνους ηγέτες τους. Οι δυτικότροποι, όμως, Τούρκοι διακρίνουν μόνο πλεονεκτήματα στην ευρωπαϊκή προοπτική τους και υποτιμούν τις δυσμενείς επιπτώσεις της στις παραδόσεις και τον κοινωνικό τους ιστό. Στην Ευρώπη η εγγονή δεν χτενίζει τη γιαγιά, ούτε ο παππούς κάθεται στην κεφαλή του τραπεζιού. Στην Τουρκία οι άνθρωποι αγγίζονται μεταξύ τους, οι συγγένειες διατηρούνται, οι γέροντες έχουν πάντα λόγο και δεν βγαίνουν αμαχητί στο περιθώριο. Στην Ελλάδα προσλαμβάνουμε υπηρετικό προσωπικό για να γηροκομήσει τους γονείς μας, στην Ευρώπη και την Αμερική τους ξαποστέλνουν στα γηροκομεία χωρίς δεύτερη σκέψη.