قطب علمی تاریخ ادبیات فارسی
گروه زبان و ادبیات فارسی / دانشگاه شهید بهشتی
ـ تأسیس قطب علمی تحت عنوان "تاریخ ادبیات فارسی" در سال 1386 توسط گروه زبان و ادبیات فارسی
مدیر قطب: دکتر احمد خاتمی
اعضای قطب: دکتر سید جعفر حمیدی، دکتر سید علی محمد سجادی، دکتر محمد غلامرضایی، دکتر کاظم دزفولیان، دکتر میرمنصور ثروت، دکتر محسن راثی، دکتر عبدالامیر چناری، دکتر سیده مریم ابوالقاسمی، دکتر مریم مشرف الملک
معرفی قطب
قطب تاريخ ادبيات فارسی که در اواخر سال 1385 تأیيد و تصويب آن به دانشگاه ابلاغ شد، در جلسات علمی خود برابر با برنامههايی که از پيش اعلام نموده بود، تصميماتی را اتخاذ و برای کاربردی نمودن آنها اقداماتی را انجام داده است.
از جمله برنامههای قطب علمی تاريخ ادبيات فارسی برنامهريزی برای تدوين کتابشناسی تاريخ ادبيات فارسی است که بنابه تصويب شورای علمی، انجام اين کار به دو تن از استادان ادبيات فارسی که در امر تهيه کتابشناسی تبحری دارند، پيشنهاد گرديد. مقدمات لازم برای کار فراهم آمده و پيشبينی میشود اين پروژه حداکثر تا مهرماه سال 1387 به اتمام برسد.
از ديگر مصوّبات شورای علمی برابر با برنامههای پيشنهادی قطب، هدايت دانشجويان مقاطع تحصيلات تکميلی به تحقيق و پژوهش و تدوين رسالههای دانشگاهی با موضوعهای مرتبط با تاريخ ادبيات فارسی است که برای تحقّق آن، گروه رساله دکتری تاريخ نقد و تحليل آثار ادبی دورة افشاريه و زنديه را مصوّب نموده است اين رساله را آقای اکبر شاملو جانی بيگی به راهنمايی جناب آقای دکتر دزفوليان تهيه و تدوين میکند.
علاوه بر آن، رسالههای جنبی ديگر از جمله سبکشناسی کيميای سعادت به راهنمايی جناب آقای دکتر غلامرضايی در مقطع کارشناسی ارشد به تصويب رسانده است.
تهيه کتاب برای تقويت کتابخانه مرکزی و کتابخانه دانشکده ادبيات به منظور فراهم آوردن مقدمات لازم برای تأسيس کتابخانة تخصصی تاريخ ادبيات فارسی از ديگر مصوّبات شورای علمی بوده است. مقرر است که کتابخانه تخصصی تاريخ ادبيات فارسی در مرکز ايرانشناسی کتابخانه مرکزی دانشگاه تأسيس گردد تا همگان بتوانند برابر مقررات کتابخانه از آن بهرهمند شوند. هم اکنون مقدمات تأسيس مرکز ايرانشناسی کتابخانه مرکزی دانشگاه فراهم شده و پيشبينی میشود تا مهر سال 87 اين مرکز که شامل کتابخانه تخصصی ايرانشناسی و تاريخ ادبيات فارسی نيز میباشد تکميل و بهرهبرداری شود.
هدايت طرحهای پژوهشی همکاران دانشگاهی به سمت پژوهش در حوزههای تاريخ ادبيات فارسی نيز از برنامههای قطب علمی است. از جمله طرحهای مرتبط يکی طرح تحقيقاتی: تحقيق در ادبيات دوره سامانی است که به همت جناب آقای دکتر راثی انجام يافته است.
ديگر طرح تحقيقاتی دربارة متون منثور صوفيانه است که در آن يکصد و سی رساله و کتاب در حوزه تصوف و عرفان بررسی و تحليل شده است. مجری اين طرح جناب آقای دکتر غلامرضايي هستند.
از برنامههای ديگر قطب علمی تاريخ ادبيات فعال نمودن دانشجويان رشته ادبيات فارسی در حوزههای تحقيقاتی مرتبط با تاريخ ادبيات فارسی است. مديريت قطب علمی با تشويق گروهی از دانشجويان طرح تهيه نرمافزار چند رسانهای تاريخ ادبيات فارسی در عهد صفوی را به مرحله اجرا در آورده است. خلاصه اين طرح از اين قرار است:
هدف از اجرای طرح، تحقيق، تدوين و تنظيم و توليد نرمافزار آموزشی چند رسانهای تاريخ ادبيات فارسی در دورة صفويه به منظور استفاده از فناوریهای نوين در جهت تدريس درس تاريخ ادبيات است.
اين برنامه در دوازده بخش 50 دقيقهای با اهداف آموزشی و در حوزههای زير طراحی شده است:
1 ـ اوضاع و احوال سياسی اجتماعی ايران در عهد صفويه
2 ـ تصوف در عهد صفويه
3 ـ دين و مذهب در عهد صفويه
4 ـ علم و عالمان در دورة صفويه
5 ـ وضع هنر و هنرمندان در دورة صفويه
6 ـ شعر دورة صفويه
7 ـ نثر دورة صفويه
قرار است در اين نرمافزار، علاوه بر استفاده از راوی، از گفتگو با استادان برجسته در هر بخش نيز استفاده شود. قطب علمی در نظر دارد برای واحدهای درسی تاريخ ادبيات فارسی در دورههای ديگر نيز اين طرح را اجرا کند.
اطلاعرسانی و انتشار اهداف و برنامههای قطب علمی از ديگر کارهای شورای علمی است که مقدمتاً گفتگوی مفصل اعضای علمی گروه ادبيات با کتاب ماه ادبيات به ويژه بخش گفتگوی مدير قطب با ماهنامة مذکور به همين منظور صورت گرفته که در شمارة آتی نشريه منتشر خواهد شد.
طراحی جلسات بحث و بررسی دربارة وضعيت تاريخ ادبيات فارسی در دانشگاهها از جملة ديگر برنامههای قطب علمی است که گفت وگو دربارة چگونگی برگزاری آن در جلسات شورا تصميمگيری و مقرر شد که جلسات نخست به صورت حضور صاحبنظران در جمع شورا و سپس به صورت گردهمایی از استادان درس تاريخ ادبيات باشد.
شناسايی و آشنايی با استادان درس تاريخ ادبيات فارسی در دانشگاهها نيز از مصوّبات شورای علمی قطب بوده است که برای تحقق اين منظور فرمهايي تهيه شده که در آن اطلاعات لازم دربارة استادان درس تاريخ ادبيات خواسته شده است. اين فرمها برای ارسال به دانشگاههای کشور آماده شده است.
شناسايی استادان و محققان خارجی در حوزه تاريخ ادبيات فارسی نيز از برنامههای ديگر قطب بوده است که مقدمات آن با رايزنیهايی که با مراکز مرتبط از جمله ايرانشناسی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و استادان مطلع، صورت گرفته، فراهم شده است. انتشار نشريه تخصصی جهت ارائه آخرين دستاوردهای علمی قطب، نيز از مصوبات شورای علمی است که به تأیيد مسئوولان محترم دانشکده و دانشگاه نيز رسيده و مقدمات اخذ مجوز آن فراهم شده است. مدير مسئولی فصلنامه تخصصی را جناب آقای دکتر دزفوليان عهدهدار شدهاند. پيشبينی میشود نخستين شماره اين نشريه تا پايان سال 1386 منتشر گردد.
تهيه و تدوين طرح جامع تاريخ ادبيات فارسی از دوران پيش از اسلام تا دورة معاصر و در قلمرو زبان فارسی و نيز طرح تدوين کتابهای درسی دانشگاهی برای درس تاريخ ادبيات و نيز طرح بررسی و نقد کتب تاريخ ادبيات موجود در بازار و نيز طرح نقد و بررسی و ارائه راه کارهای مناسب و علمی برای تأليف جديد کتب تاريخ ادبيات در مقاطع دبيرستان و پيش دانشگاهی و همين برنامهريزی برای طراحی و فعال نمودن سايت تاريخ ادبيات فارسی از ديگر مصوبات و برنامههای قطب علمی است که انشاءالله در مواقع و مواضع مناسب تحقق خواهد يافت.