«Τα έλατα που καίμε στο τζάκι πετούν σπί­θες. Γι’ αυτό το λόγο στρώναμε στο χει­μωνιάτικο δωμάτιο σαΐσματα από μαλ­λί γίδας, που δεν καίγονται αν πέσει φωτιά επά­νω τους. Στη μια γωνιά του δωματίου κοιμό­ταν σ’ ένα ψηλό στρώμα ο παππούς με τη για­γιά και δίπλα στρωματσάδα τα εγγόνια. Το αντρόγυνο κοιμόταν στην κρεβατοκάμαρα με το μωρό. Όταν αυτό μεγάλωνε μετακόμιζε στο χειμωνιάτικο δωμάτιο, για να πάρει τη θέση του δίπλα στους γονείς το επόμενο μωρό». Η Αθηνά Κοντοπούλου, από τη Στεμνίτσα Γορτυνίας, διατηρεί ένα σπίτι επιπλωμένο και διακοσμημένο με τα ίδια ακριβώς αντικείμενα, που χρησιμοποιούσαν οι προγο­νοί της από πολύ παλιά.

 

«Το κάθε σπίτι είχε έναν αργαλειό κι’ όταν γεννιόταν ένα κορίτσι άρχι­ζαν να υφαίνουν τα προικιά του. Αν έκαναν αγόρι το έβλεπαν σαν ξεκού­ραση, αλλά κι αυτό είχε τα βάσανα του, επειδή έμενε ανύπαντρο αν δεν κατόρθωνε να παντρέψει τις αδελφές του. Στο κελάρι υπήρχε ένα σεντούκι, μέσα στο οποίο έβαζαν το αλεύρι κι επάνω ακουμπού­σαν τη σκάφη που ζύμωναν. Στην κρεβατοκά­μαρα, δίπλα στο γιούκο με τα ρούχα, κλείδω­ναν τα γλυκά μέσα σε μια κασέλα για να μην τα τρώνε τα παιδιά. Αυτά όμως πάντα έβρισκαν τρόπους να ανοίγουν την κασέλα, ακόμα κι αν χρειαζόταν να ξεβιδώσουν τους μεντεσέδες από το καπάκι της». Τα σπίτια στη Στεμνίτσα είναι γεμάτα από μπαούλα, κασέλες και κασελάκια. Τα μπαούλα έχουν δεσί­ματα από μέταλλο, οι κασέλες είναι φτιαγμένες από σκέτο ξύλο. Αλλού βάζουν τα όσπρια, τα ζυμαρικά και το ψωμί, αλλού τα ρούχα, τα οποία παίρνουν την όμορφη μυρωδιά του ξύλου.

 

ΝΟΙΚΟΚΥΡΕΣ ΧΩΡΙΣ ΨΕΓΑΔΙ
Η Στεμνίτσα έχει ένα εκπληκτικό λαογρα­φικό μουσείο, στη λειτουργία του οποίου βοη­θάει εθελοντικά η κυρία Αθηνά. Έχει μάλιστα χαρίσει σ' αυτό μερικά σπουδαία εκθέματα. Το σπίτι της, αν και δεν διαφέρει καθόλου από το μουσείο, είναι πιο γοητευτικό, γιατί είναι πλήρως λειτουργικό και κατοικήσιμο. Όσο απροειδοποίητα κι αν το επισκεφτεί κανείς, θα το βρει πεντακάθαρο και σε απόλυτη τάξη. Τέτοια σπίτια για να κρατηθούν χρειάζονται όχι μόνο καλές νοικοκυρές, αλλά και γυναίκες με έντονη προσωπικότητα. Τέτοια είναι η κυρία Αθηνά, όπως και οι περισσότερες γυναίκες της Στεμνίτσας, στις οποίες δεν αρέσει να τους βρίσκουν ψεγάδι πουθενά.